Kombinat 168 to pomysł dwojga ludzi – operatora filmowego Grzegorza Filipiaka oraz plastyka i artysty multimedialnego Bartłomieja Polaka.
Początek działalności to 3 stycznia 2023 roku, kiedy na skutek różnych zawirowań życiowych obaj stwierdziliśmy, że czas najwyższy stworzyć projekt, na który zawsze mieliśmy ochotę – złożony z naszych potrzeb i pasji.

Głównym założeniem Kombinatu 168 jest eksplorowanie materii analogowej: filmów w formatach 16 i 8 mm, różnego rodzaju archiwaliów, klasycznych technik nagrywania oraz odtwarzania filmu i dźwięku. Uważamy, że w tej właśnie materii, mocno już zapomnianej i zepchniętej na margines twórczości, jest jeszcze wiele do odkrycia. Używając materii analogowej i zgłębiając wiedzę na temat jej technicznych aspektów, chcemy zachować ją dla kolejnych pokoleń. Jednocześnie łącząc ją ze współczesnymi technikami cyfrowymi, pragniemy uczynić ją bardziej przystępną dla szerszego grona odbiorców.

Projekt multimedialny o nazwie „16/7,62/8/5,56” to unikalna kompilacja archiwaliów obejmujących okres od lat 50. do końca lat 80. XX wieku. Materiały, utrwalone na taśmach 8 i 16 mm, to filmy instruktażowe i propagandowe z dziedziny wojskowości i obrony cywilnej oferujące rzadką możliwość wglądu w myślenie o globalnym konflikcie, jego przebiegu i następstwach.
W Polsce te filmy bardzo często lądują na śmietniku lub złomie. Powodów jest kilka: brak umiejętności obsługi formatów rejestrowanych na taśmie filmowej oraz mocno negatywny stosunek do czasów i ustroju, z którego pochodzą – często ludzie nie chcą mieć z nimi nic wspólnego. My postanowiliśmy dać im nowe życie oraz kontekst. Digitalizujemy je, przemontowujemy oryginalne treści i miksujemy ze sobą, tworząc kompletnie nową opowieść.

Oprócz materiału filmowego z powyższych dziedzin wykorzystujemy, pochodzące również z tego okresu wykłady licealne i akademickie dotyczące podstaw biologii, chemii czy fizyki. Te prelekcje stanowią klucz do odczytania głównej narracji zawartej w obrazie. To refleksja nad ludzką kondycją, eksploracja naszych lęków i nadziei. Podkreślają fakt, że ludzie nie są oddzieleni od wszechświata, ale stanowią jego integralną część. Przypominają nam, że konflikt oraz wszystkie nasze motywacje i dążenia są częścią naszej natury, ale także, że wszystko co czynimy jest odbiciem praw rządzących wszechświatem, w tym najbardziej podstawowych, prymitywnych wręcz zachowań.

U podstaw tego projektu leży refleksja nad stałą obecnością wojny i konfliktu w historii ludzkości. Pomimo naszego postępu technologicznego i społecznego wojna i kryzys nadal są częścią naszej biologicznej natury. Archiwalne nagrania są tego świadectwem, wyraźnie przypominając, że dzisiejsze konflikty mają głębokie korzenie w naszej zbiorowej przeszłości.
To złożony obraz przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. To przypomnienie, że podstawowe lekcje są nadal aktualne i jednocześnie ostrzeżenie, że zawsze musimy być czujni w naszych wysiłkach na rzecz stworzenia lepszego, bardziej pokojowego świata – pomimo świadomości, że konflikt i bezpardonowe dążenie do realizacji własnych celów są naszą niezmienną naturą.

Dla podkreślenia wyjątkowego charakteru projektu stworzyliśmy ścieżkę dźwiękową opartą o nagrania odgłosów z analogowych taśm, projektorów i kamer. Syczenie, brzęczenie i klikanie dodaje obrazom i muzyce struktury, przypominając nam o technicznym i mechanicznym aspekcie projektu. Ponadto powtarzalne dźwięki korespondują z domniemywaną powtarzalnością historii i jej procesów. Całość prowadzona jest przez klasyczne instrumenty takie jak pianino czy wiolonczela, będąc jednocześnie hip-hopowo eklektyczną w swym charakterze. Częste powtórzenia oraz samplowanie lektora przywodzi na myśl pierwsze mixtapy, same tworzone również z gotowych, zastanych elementów, którym nadały nowy wydźwięk.
Projekt jest pomostem między przeszłością a przyszłością. Chcemy połączyć magię i tajemnicę obcowania z analogową materią z przeszłości z cyfrowymi technikami montażu i postprodukcji dźwięku oraz filmu z teraźniejszości. Mamy nadzieję, że poprzez nasz projekt zainteresujemy choć część odbiorców pięknem analogowej materii, a także tym, jak wiele nadal aktualnych treści niesie ona ze sobą. Chcemy pokazać, że przeszłość nie jest czymś, o czym można zapomnieć lub zignorować, ale można ją traktować jako źródło inspiracji i wglądu w to, co minęło. Łącząc analogowe i cyfrowe, stare i nowe, mamy nadzieję stworzyć coś naprawdę wyjątkowego.

Autorzy: Kombinat 168: Bartłomiej Polak, Grzegorz Filipiak

Informacje praktyczne

Kiedy: 3/4 czerwca 2023, 19.00-00.00 
Gdzie: plac Domnikański 
Wstęp wolny